دستگاه یا سیستم بین المللی SI چیست ؟ دستگاه یکاهایی که مهندسان ودانشمندان علوم به توافق یگدیکر در سراسر جهان به کار می برند دستگاه متریک یا دستگاه بین المللی SI نامیده می شود .
طول چیست ؟ طول یک کمیت اصلی است ویکای آن متر نام دارد ویک متر مسافتی است که نور در مدت زمان 1/299792458 ثانیه در خلا طی می کند.
وسایل اندازه گیری طول
1) برای اندازه گیری طولهای معمولی وکوچک (طولهای نه خیلی بزرگ ونه خیلی کوچک ) از خط کش یا متر نواری که برحسب میلی متر یا سانتی مترمدرج شده باشد استفاده می کنیم
2) برای اندازه گیری طولهای بسیاربزرگ از کیلومتر شمار استفاده می شود .
3) برای اندازه گیری طولهای بسیار کوچک ازکولیس وریزسنج استفاده می شود .
کولیس : وسیله ای است که برای اندازه گیری « ضخامت , وقطرهای داخلی وخارجی لوله ها وعمق حفره ها وشکافها بکار می رود
ریز سنج : وسیله ای است که برای اندازه گیری قطر سیمها وضخامت صفحه های نازک بکار می رود .
مثال : برای اندازه گیری فاصله دوشهر از کیلومتر شمار- قطر یک سیم ازریزسنج - ضخامت یک برگ کاغذ از ریز سنج – بلندی موی سراز خط کش – بلندی قداز متر نواری - ضخامت یک کتاب از کولیس استفاده می شود .
جرم چیست ؟ جرم یک کمیت اصلی است ویکای آن در SI کیلوگرم نام دارد و به صورت جرم استوانه ای فلزی از جنس آلیاژ پلاتین – ایرید یوم تعریف شده است ودر موزه سور فرانسه نگه داری می شود .
وسایل اندازه گیری جرم: جرم اجسام را با ترازوهای شاهین داریا دو کفه ای یا دیجیتالی اندازه گیری می کنند .
زمان چیست ؟ زمان یک کمیت اصلی است ویکای آن در SI ثانیه نام دارد ویک ثانیه به صورت میانگین روز خورشیدی تعریف می شود.
وسیله اندازه گیری زما ن: زمان را با ساعت یا کرونومتر اندازه می گیرند .
توجه : برای اندازه گیری حجم مایعات می توان از ظرفهای مدرج یا پیمانه های استاندارد استفاده نمود .
دقت اندازه گیری چیست ؟ کمترین مقداری که یک وسیله می تواند اندازه بگیرد دقت اندازه گیری آن وسیله گویند .
قاعده کلی برای خطای اندازه گیری : خطای اندازه گیری خط کش و سایر وسایل درجه بندی شده مثبت ومنفی نصف کمترین تقسیم بندی آن وسیله است وبرای وسیله های رقمی (دیجیتال ) مثبت ومنفی یک واحد از آخرین رقمی است که می خوانند . ( مثبت ومنفی دقت می باشد )
مثال : دقت اندازه گیری وخطای اندازه گیری وسایل زیر را بنویسید .
الف ) خط کش سانتیمتری
ب ) خط کش میلیمتری
ج )دماسنج رقمی که عدد 8/26 رانشان می دهد .
د ) دماسنج رقمی که رامی خواند .
توجه : نتیجه هر اندازه گیری باید با دقت وسیله اندازه گیری مطابقت داشته باشد .
توجه : هرچه تعداد رقمهای بعد از ممیز در یک اندازه گیری بیشتر باشد دقت ان وسیله اندازه گیری , بیشتر است .
جزوات فیزیک و حل مسائل فیزیک